Teknik Ankrajlar

Ankrajlar sabitleme işlemi için kullanılan aletlerdir. İnşaat sektöründe kullanılan bu alet, yapı elemanlarını betona tutturma ve sabitleme amacıyla kullanılmaktadır. Beton yüzeylerde açılmış deliklere beton enjeksiyonu gibi işlemler teknik ankraj ile gerçekleştirilir. Bu tür işlemlerde paslanmaz çelik malzemeden yapılan ön germeli halatlar için kullanılan malzeme teknik ankrajdır. Ankrajlar beton veya zeminlerde kullanılmak için farklı çeşitlerde üretilir. 

Ankrajın uygulanabilmesi için betona belirli açılarda delikler açılması gerekmektedir. Ankraj uygulaması ise bu açılan deliklere dayanıklı ve korozyona karşı yüksek dirençli özel çeliklerin yerleştirilmesi ile yapılan işlemdir. Ankrajların asıl amacı, üzerlerinde oluşan gerilme kuvvetini zemine iletmeleridir. Ankrajlama işlemi sırasında farklı kimyasal ve fiziksel özelliklere sahip ankraj çeşitleri kullanılır.

Teknik Ankraj Çeşitleri

Ankraj çeşitleri kullanılacak zemine göre değişebilir. Taze betona yapılan ankraj işleminde ya da sert betona yapılan ankraj işleminde farklı çeşitlerde aletler kullanılır. Zemin ankrajları kendi aralarında ikiye ayrılır. Bunlar pasif ve öngermeli ankrajlardır. 

Pasif Ankraj

Kendi başına yük taşıyamayan ankraj çeşitlerine pasif ankraj denilmektedir. Bu tür ankrajlarda yük taşıyabilmeleri için zeminin ankraj ile hareket etmesi gerekmektedir.

Öngermeli Ankraj

Bu tür ankrajlar büyük hareketleri küçük seviyelere indirmeye yardımcı olur. Öngermeli ankrajlar ise kendi aralarında geçici ve kalıcı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Geçici ankrajlar genellikle inşaat sırasında uygulanır ve kısa süreli etkiye sahiptir. Kalıcı ankrajlar ise kazı veya yapı alanında sürekli destek sağlayan ankraj çeşididir. 

Kullanım alanı ve işlevsel görevine göre de birçok ankraj çeşidi bulunmaktadır. Bu çeşitlerden bazıları ve kullanım amaçları şu şekildedir:

• Helis Ankraj: Yüksek aderans sağlayan özel yapılı bu ankrajın genellikle FRCM güçlendirilme sistemlerinde kullanılması tavsiye edilir. Bu ankraj çeşidi çeşitli çaplarda ve uzunluklarda üretilebilmekte olup, derz güçlendirmesi amacıyla da kullanılabilmektedir.
• Karbon Halat: Çelikten çok daha hafif ve güçlü olacak şekilde üretilir. Bu güçlendirme malzemesi, örgü şeklinde olup karbon ipliklerin bir araya gelmesiyle oluşur. Karbon halat, taş veya kargir binaların derz güçlendirmelerinde ya da yüksek mukavemet gerektiren diğer güçlendirme işlemlerinde kullanılır.
• Tek Taraflı Püsküllü Ankraj: Bu ankraj çeşidi genellikle tarihi yapıların güçlendirilmesinde kullanılmaktadır.
• L ankraj: Genellikle kargir yapıların güçlendirilmesinde kullanılır. L ankraj çeşidi, FRCM güçlendirme sisteminde de birçok yüzeyin birlikte çalışmasını sağlayan bir parçadır. Bu ankraj çeşidi çeşitli boyut ve kalınlıklarda üretilebilmektedir.
• Karbon Püsküllü Ankraj: Uç kısımlarında bulunan karbon püskülü sayesinde yüksek aderans sağlar. Karbon püsküllü ankraj, yapısal güçlendirme sistemlerinde kullanılmaktadır.

Ankraj çeşitleri çok çeşitli amaçlar ile kullanılmakta olup birçok farklı modeli ile öne çıkmaktadır.

Teknik Ankraj Elemanları

Ankraj işleminin gerçekleştirilebilmesi için bazı elemanlara ihtiyaç vardır. Bu elemanlardan bir tanesi olan ankraj deliği, ankraj elemanının yerleştirileceği deliktir. Bir diğer eleman çelik halattır ve çelik halat, vanadyum ve yüksek karbon alaşımları ile üretilir. Merkezleyici elemanı, ankraj demetinin merkeze yerleştirilmesine yardımcı olmaktadır. Enjeksiyon ise ankrajın deliğine doldurulan harç olarak geçmektedir. Diğer yandan ayırıcı denilen eleman ise ankrajın malzemelerinin bir arada tutulmasına ve ayrılmasını sağlar.

Teknik Ankrajlar Nerelerde Kullanılır?

Teknik ankraj kullanmanın birçok faydası vardır. Bu faydalar hem güvenlik hem de ekonomik açıdan katkı sağlar. Ankraj kullanımı ile birlikte dolguya ihtiyaç kalmayacağı için bu aletin kullanımı ekonomik olarak oldukça avantajlıdır. Aynı zamanda kalabalık ve derin kazılarda oldukça güvenli bir şekilde çalışılma sunar. 

Ankrajlar kullanım amacına göre birçok farklı alanda kullanılabilmektedir. Asıl amacı güçsüz zeminlerde çökmeyi engellemek olan ankrajlar özellikle inşaatlarda sıklıkla kullanılan bir parçadır. Çökmeye engel olma amacı sayesinde genellikle yer altında bulunan otoparklarda veya yol geçitlerinde kullanılmaktadır. 

Güvenlik sağlayan ankrajlar, aynı zamanda barajlarda yükseltme amacı ile de kullanılabilmektedir. Denizlerde kıyı şeridine vuran dalgaların iskelelere zarar vermemesi için de ankrajlardan yararlanılabilir. Aynı zamanda deprem gibi yıkıcı olayların etkisini minimum düzeye indirebilmek amacıyla da bu alet oldukça faydalıdır. 

Teknik ankrajların kullanıldığı bir diğer yer ise kaymaya eğimli yapıların bulunduğu yerlerdir. Zeminde beklenmedik herhangi bir olay ile karşılandığı zaman teknik ankrajlar oldukça işlevsel bir rol üstlenir.