Bazalt Elyaf Nedir?

Bazalt, silika içeren ve ince tanelere sahip magmatik bir kaya türüdür. Dayanıklı yapısı ve dünyanın en yaygın ham maddelerinden biri olması, çeşitli sektörlerde kullanılmasını sağlar. Tarihsel kökenine bakıldığında 9 bin yılı aşkın süredir çeşitli yapılarda bazalt kullanıldığı görülür. Günümüzde ise daha avantajlı olmasından dolayı yapıların büyük kısmında bazalt elyaf tercih ediliyor. 

Elyaflar ise insan eliyle üretilebildiği gibi doğal yollarla bulunması da mümkün olan malzemelerdir. Elyaf formatları, geçmişten bu yana alçı vb. yapı ürünlerine ilave edilmiş ve daha dayanıklı hâle gelmesi sağlanmıştır. Zamanla sentetik elyaflar da elde edilmiş ve farklı alanlarda kullanımı yaygınlaşmıştır. 

Bu bilgiler doğrultusunda “Bazalt elyaf nedir?” sorusunu yanıtlayabiliriz. Bazalt elyaf takviyeli polimerlerden üretilen bu yapı malzemeleri, alkali ve deniz ortamlarına karşı yüksek dirence sahiplerdir. Elyaf katkısının betona sağlamış olduğu birçok avantaj, bazalt elyaf malzemeler için de geçerlidir. 

Bazalt elyaf hakkında bilinmesi gereken bir diğer nokta, bazalt kaynağının içeriği ve elyafın özelliklerinin, bu malzemelerin kalitesini doğrudan etkilemesidir. Tüm malzemeler için avantajlı ve dayanıklı demek doğru olmadığından içeriği, elyaf kalitesi gibi etkenlere dikkat edilerek seçim yapılması gerekir. 

İşte bazalt elyaf özellikleri, bunların kullanım alanları ve avantajlarına dair bilmeniz gerekenler!

Bazalt Elyafın Genel Özellikleri

Bazalt elyaf elde edilirken kullanılan malzemelerden biri, adından anlaşıldığı üzere bazalt, diğeriyse polipropilen elyaf malzemedir. Her ikisi de yapı malzemelerine katkı sağlamak amacıyla kullanılır. Hâliyle bazalt elyaf özelliklerinden bahsederken içeriğine kapsamlı olarak değinmek gerekir. 

Bazalt Elyaf Termo-Fiziksel Özellikleri

Bazalt elyafların ham maddesi, volkanik püskürük kaya hâlinde bulunur ve kimyasal kararlığa sahiptir. Aynı zamanda doğal termal kararlılığı olduğundan dolayı sağlığı riske atacak bir faktör taşımadığı da bilinir. 

Performans	Derece
Çalışma Isısı	-296 - 700
Bağ Isısı	1050
Termal İletkenlik	0.03 ~ 0.038

Ana teknik göstergeler olan termo-fiziksel özellikler, yapı çalışmalarında dikkate alınması gereken önemli faktörlerdir. 

Bazalt Elyaf Fiziksel Özellikleri 

Bazalt elyaf özelliklerinden bahsederken filaman çapı, yoğunluğu, gerileme mukavemeti gibi özelliklerine de değinmek gerekir. Bu bilgilere de aşağıdaki tablo üzerinden ulaşabilirsiniz. 

Performans	Sayısal Veriler
Filaman Çapı	7 ~15
Yoğunluk	2650
Elastikiyet Katsayısı	10.000 ~11.000

Günümüzde karbon elyaf yerine geçmeye başlayan bazalt elyafın fiziksel özellikleri, inşaat sektöründe son derece avantajlıdır. 

Bazalt Elyaf Kimyasal Kararlılık 

Takviyeli kompozit olarak elde edilen bazalt elyafın kimyasal kararlılığı, 3 saatlik kaynatma sonrasındaki ağırsızlık olarak elde edilen sayısal verilerdir. Hazırlamış olduğumuz tablo üzerinden bahsi geçen verileri öğrenebilirsiniz. 

Performans	%
2N HCI	2.2
2N NaOH	6.0
H2O	0.2

Bu veriler, bazalt elyafın kimyasal kararlığı sayesinde sağlığı riske atmadığını kanıtlar. 

Sağladığı Avantajlar

Bazalt elyaf özelliklerine dair verilen genel bilgilerle birlikte avantajlarına da kapsamlı şekilde değinmek mümkün:

• Çimento betonu ve harçla karıştırıldığında, karışımın içinde daha kolay yayılma özelliği gösterir. 
• Mükemmel bir termal dirence sahiptir. 
• İyi işlenebilirlik özelliğiyle avantaj sağlar. 
• Sızdırmazlık özelliğine sahiptir. 
• Bazalt elyaf çatlak direnci ve darbe direnci sağlar. 
• Otoyol, demiryolu, havaalanı pistleri gibi alanlarda, yapının ömrünü uzatacak niteliğe sahiptir. 
• Mekanik basınca karşı, harç ve alçı karışımlarının içine eklenen malzemelerin direncini artırır. 
• Çözülmeye karşı tutma gücü kusursuz düzeydedir. 
• Bazalt elyaf, sismik dengesizlik olan alanlarda etkili sonuçlar ortaya çıkarır. 
• Çekme çatlaklarının oluşumunu engeller. 
• Plastik deformasyon, çatlak ve yüzeysel pullanmayı önlediği bilinir. 
• Isıya karşı direnci yüksek olan bu malzemeler, kesinlikle yanmaz ve son derece güvenlidir. 
• Aşındırıcı ortamlarda direnç gösterir. 
• Çevre dostu olması sebebiyle de avantaj sağlamaktadır. 

Özetleyecek olursak bazalt elyaflar, güçlü ve dayanıklıdır. Yapı çalışmalarında beklentileri ve ihtiyaçları karşılayacak, neredeyse devrim niteliğinde özelliklerle hayatımıza girmiştir. Teknik donatı tekstilleri olarak karşımıza çıkan bu malzemeler, sanayi, inşaat, havacılık gibi birçok sektörde avantaj sağlar. Bu nedenle kullanım alanları da son derece geniştir. İçeriğimizin devamında kullanım alanlarına dair önemli bilgileri de paylaşacağız. 

Bazalt Elyaf Kullanım Alanları

Bazalt elyaf kullanım alanı geçmişte daha kısıtlıyken günümüzde sağlamış olduğu avantajlardan dolayı birçok sektöre yayılmıştır. Kullanım alanlarına değinmeden önce ilk olarak kullanımına dair bilgiler vereceğiz. Daha sonra kullanıldığı sektörler ve yapılara dair detaylı açıklamalarla içeriğimize devam edeceğiz. 

Bazalt Elyaf Kullanımı 

Kullanım aşamasında ilk olarak bu malzemeler, istenen uzunluklarda kesilmelidir. Sektörel bazda kullanımlar değişiklik göstereceğinden iki farklı şekilde kesilmesi mümkün:

• Karışık monoflamentler hâlinde kesilebilir. 
• Kesikli elyaf grupları hâline getirilebilir. 

Her iki şekilde de beklentileri karşılayacak niteliğe sahiptir. Burada metal hasırlarla karşılaştırma yaparak kullanımını daha iyi açıklayabiliriz. Bazalt elyaf metal hasıra kıyasla, betona tutunma noktasında daha üstün bir özellik gösterir. Hâliyle tüm yönlerde kuvvetlenmenin ve çimento performansının artmasını sağlayacaktır. 

Kullanımına dair bilinmesi gereken özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz: 

• Büzülme çatlaklarını %90 oranında azaltır. 
• Rötre çatlaklarını %50 oranında azaltır. 
• Eğilmede çekme dayanımında %35 artış sağlar. 
• Betonun yorulma dayanımını %500’den fazla oranda artırır. 
• Don dayanımında %35’ten fazla artış gösterir. 
• Su geçirmezlik özelliğini %50 üzerinde oranlara çıkarır. 
• Beton yüzeylerindeki aşınma dayanımını %70’e kadar artırır. 
• Köşe kırıklarında %90 oranında azalma sağlar. 

Bu özelliklerle birlikte kalıp alma aşamasında da hasar riskini en aza indirir. Elektrik yalıtım özelliği ve güçlü alkalilere karşı direnci de birçok sektörün uygulama alanında kendine yer bulmasını sağlamıştır. 

Bazalt Elyaf Kullanılan Sektörler ve Uygulamalar 

Ürün özelliklerine bakıldığında bazalt elyaf, hammadde tabanının geniş olması ve fiziksel özelliklerinden dolayı geniş bir alana yayılmıştır. Tercih edildiği sektörler ve uygulamaları aşağıdaki liste üzerinden öğrenebilirsiniz. 

1) Sanayi & İnşaat: 

• Bina Cephe Yalıtımı
• İzolasyon Duvar 
• Çatı
• Tavan

2) Yangın Koruma:

• Metal Yapılar
• Binalar 
• Tarihî Yapılar

3) İnşaat Malzemeleri Üretimi: 

• Sıva Takviye Örgü
• Prefabrik Binalar
• Yangın Kapıları
• Metro İnşaat Malzemeleri
• Yangın Perdeleri
• Tavanlar için Yalıtımlı Paneller
• Köprü
• Asma Tavan
• Tünel 
• Demiryolları
• Güvenlik Duvarları
• Asfalt Betonu Kaplama Üretimleri
• Sac Malzemeleri
• Sulama Malzemeleri
• Baraj İnşaatı İçin Malzeme
• Endüstriyel Tesis Yapım Malzemeleri
• Bazalt Yapı Güçlendirme Malzemeleri

Görüldüğü üzere bazalt elyaf, inşaat sektöründe yadsınamayacak kadar önemli bir kullanım alanına sahip. Kullanım şekliyse yukarıda belirtmiş olduğumuz gibi teknik donatılar elde edilmesiyle gerçekleşir. Harç ve çimento vb. karışımlara eklenen bazalt elyaflar, yapıların dayanıklı olması için gereken hemen her niteliği sağlar. Elbette kullanım aşamasında tercih edilen diğer malzemelerin kalitesi de yapının kalitesini büyük ölçüde etkileyecek önemli faktörlerden biridir. 

Kullanım alanlarına bakıldığında, tarihî yapılarda genellikle yangın koruma amacıyla tercih edilirler. Köprü, tünel, demiryolu inşaatlarındaysa sıfırdan projelerde kullanılması mümkündür. Asfalt ve yapıların daha dayanıklı, dirençli ve uzun vadede kullanılabilir hale gelmesini sağlayan malzemelerdir. 

İnşaat sektöründe kullanılan yapı malzemelerinin büyük kısmı, bazalt elyaf kullanımıyla elde edilebilir. Sadece binalar, köprüler ve tüneller değil, endüstriyel alanlar, baraj inşaatları, güvenlik duvarları gibi yapılarda da bazalt elyafın kullanılması son derece avantajlı ve ekonomiktir.